Deze week gingen we langs bij Yasmin Bawa - een beeldhouwer die momenteel de wonderen van hennepbeton verkent vanuit haar gezellige atelier in Kreuzberg. We spraken over haar reis van het ontwerpen van schoenen in Zweden naar het maken van sculpturen in Berlijn, hoe ze een hennepbeton evangelist werd en waarom het haar droom is om een huis te bouwen van dit intrigerende materiaal.
Als iemand die tussen veel verschillende disciplines zweeft, vroeg ik me eerst af waar Yasmin de huidige identiteit van haar praktijk zou plaatsen.
"Het houdt het midden tussen meubels en beeldhouwen. Ik heb altijd van het idee gehouden van kunst die je echt kunt aanraken, bewegen en mee kunt spelen. Niet het idee van een beeldhouwwerk dat gewoon op een sokkel staat en nooit meer aangeraakt of verplaatst wordt... Ik noem mezelf een beeldhouwer, maar ik hou ook van dit functionele element. Dus ik test als het ware die grens."
Na een adolescentie aan beide kanten van de vijver - opgroeien tussen Californië en Edinburgh - ging Yasmin uiteindelijk ten zuiden van de Schotse grens naar Londen, waar ze kleermakerij en drukwerk studeerde - maar "niets met beeldhouwen te maken", vertelt ze me. Ik was nieuwsgierig om meer te weten te komen.
"Toen ik voor het eerst wilde studeren dacht ik tussen textiel, architectuur en productontwerp - maar ik wist niet welke. Dus liep ik stage bij een architectenbureau. Ze wisten echter niet wat ze met me aan moesten, dus stuurden ze me naar hun textielontwerper die aan een school voor doven en blinden werkte. Ze deed van die gekke experimentele textielen en zintuiglijke kamers, en opeens leek die hele wereld van tactiele materialen zoveel spannender dan alleen architectuur. Dus ging ik textiel doen."
"Aan het einde van mijn studie bracht een ontwerper waar ik stage liep me in contact met iemand die een assistent nodig had tijdens de modeweek voor Acne Studios. Het klikte heel goed tussen ons, dus uiteindelijk verhuisde ik naar Zweden en ging ik in schoenen werken. Ik had geen idee of het zou werken, maar ik heb het toch geprobeerd... Ik ben altijd bezig geweest met wat anders is. Ik heb geen idee hoe ik nu beeldhouwwerken ben gaan doen. Het is gewoon constant meegaan met verschillende dingen die voorbij komen en me niet al te druk maken of ik al wel alle vaardigheden heb die ik nodig heb."
"[Acne Studios] was echt geweldig en ik waardeer die ervaring echt. Maar op een gegeven moment zei mijn lichaam gewoon nee... Ik had helemaal niet veel privéleven omdat je zoveel reist... Ik realiseerde me dat ik gewoon iets langzamer wilde doen, dus besloot ik om gewoon het onbekende in te gaan en naar Berlijn te komen."
Had je enig idee waar je naar op zoek was?
"Nee - maar ik had het geluk dat ik een paar kleine freelance dingen had waardoor ik naar Berlijn kon komen en niet in paniek hoefde te raken... Ik kreeg een appartement met een vriend, maar we deden niet veel. Ik was gewoon aan het tekenen, schetsen, aantekeningen maken en lezen."
Ik vroeg wat ze aan het lezen was toen diezelfde vriendin, Margaret, met wie ze nu een studio deelt, naar buiten kwam om ons een kopje koffie aan te bieden. Yasmin delegeerde de vraag aan haar... "Wat waren we aan het lezen?".
"Oh, je bedoelt de zomer waarin we alles lazen?" antwoordde Margaret.
Ze ging verder... "We lazen alles over de ruimte. Over perceptie. Kleuren. Architectuur... We keken zoveel films. Oude Franse films. s Middags dronken we wijn... We dachten dat we in een andere tijd en plaats bestonden."
Het klonk als een bijzonder dromerig bestaan. Waarom ben je ooit gestopt? Grapte ik.
"Het geld was op... Maar het was echt de zomer van de ontdekking. En dingen begonnen gewoon op elkaar af te stemmen, waarbij ze iets las dat leek op iets wat ik die ochtend zei. We waren gewoon op één lijn. Met elkaar, met wat we lazen. Zoals synchroniciteit, weet je wel?... Ik ben Margaret, trouwens."
Margaret is ook een getalenteerd fotografeWiens werk je misschien al kent, want de meeste stukken van Yasmin zijn door haar gefotografeerd - waaronder een aantal van de foto's in dit artikel.
"Uiteindelijk kreeg ik een baan als oppas, omdat ik dan 's middags gewoon een paar uur kon werken en de rest van de tijd aan mijn eigen dingen kon besteden... De eerste serie die ik maakte en die vergelijkbaar is met wat ik nu doe, waren deze betonnen meubelstukken. Ik mengde kleine steentjes met beton en kneedde het beton met mijn handen en wat ijzerdraad tot deze meubelstukken."
"En toen kwamen er langzaam kleine projecten bij. Ik werkte ook samen met een bloemenontwerpster die vroeg of ik vazen voor planten kon maken, omdat ze klanten had die geïnteresseerd zouden zijn. Dus via haar kreeg ik ook een paar projecten bij een paar particuliere klanten, en langzaam kwam alles in beweging."
Degenen die al bekend zijn met Yasmin's werk zullen haar blijvende liefde voor hennepbeton kennen - een biocomposiet materiaal gemaakt van een mengsel van hennep en kalk. We spraken over hoe ze voor het eerst op dit materiaal stuitte.
"Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in het bouwen van een huis, dus ik doe altijd onderzoek, kijk naar al die YouTube-kanalen voor het bouwen van huizen, en een daarvan interviewde een familie die een huis had gebouwd van hennepbeton. Hun hele reden om het te doen was omdat de vader van de vrouw was overleden aan asbestvergiftiging omdat hij opzichter was van vervallen gebouwen, dus ze wilden het meest gezonde, natuurlijke huis bouwen waar hun gezin in kon wonen. Dus bouwden ze dit huis van hennepbeton."
Is hennepbeton moeilijk om mee te werken? vroeg ik.
"Dat is het zeker. Ik denk dat je er echt een passie voor moet hebben. Je hebt er veel geduld voor nodig."
Waarom zijn jij er zo gepassioneerd over?
"Ik begon er gewoon over te lezen. Hoe het deze ongelooflijke plant is die een enorme hernieuwbare bron voor ons zou kunnen zijn. Hennep legt zoveel koolstof vast en je kunt het net zo zacht maken als katoen. Dus in plaats van alle katoenvelden - die zoveel water en pesticiden gebruiken - zouden we gewoon hennep kunnen gebruiken, zodat er gewassen zouden groeien die niet zoveel water nodig hebben, die de grond regenereren en die geen pesticiden nodig hebben."
"Het zou echt een revolutie kunnen zijn als het niet verboden was geweest in de VS en Europa... Als we gewoon tijd hadden gestoken in het ontwikkelen van dit soort materialen, zouden we in een andere wereld leven. Het zou echt een enorme impact hebben gehad op het milieu en de manier waarop we plastic gebruiken."
Yasmin's veelzijdige artistieke reis maakt duidelijk hoe comfortabel ze zich voelt bij "wat anders is", zoals ze zegt - organisch afdrijvend naar nieuwe artistieke verkenningen. Maar ik vroeg me af of er experimenten waren die ze bewuster wilde uitvoeren.
"Ik hou van het idee om mijn eigen huis te bouwen. Mijn hele jeugd bouwde ik huizen en caravans van Lego. Het is gewoon natuurlijk voor me. En dus wil ik een huis bouwen van hennepbeton."
Hoe ver ben je daarmee?
"In de komende jaren. Mijn vriend is Frans, dus ik denk dat we ergens in Zuid-Frankrijk gaan zoeken... Bij deze natuurlijke gebouwen gaat het erom flexibiliteit en ademend vermogen te creëren. Om waterdamp het huis in en uit te laten stromen om de luchtvochtigheid te reguleren. Het draait allemaal om het laten stromen... Er zit zoveel verhaal achter dit materiaal en hennep in het algemeen. Ik ben zeker nog niet klaar met onderzoeken en verkennen."
Hartelijk dank aan Yasmin. Je vindt haar links hieronder.
Woorden door Ewan Waddell.
Fotografie door Margaret Flatley & Ewan Waddell.
