Een paar weken geleden gingen we langs bij de in Japan geboren, in Berlijn gevestigde installatiekunstenaar, Asako Shiroki. Het was een trieste en regenachtige middag in Berlijn, maar een warm en fijn gesprek in de beschutting van Asako's studio in Schöneberg - waar ik toevallig geen onbekende van was, omdat ik er anderhalf jaar geleden was geweest om Asako's man te interviewen, Sanghyeokover zijn conceptueel gedreven meubelstukken. Deze dag ging het echter om Asako en het was een genoegen om het verhaal van haar praktijk te horen; van sieraden tot installatiekunst, het brengen van traditioneel Japans houtsnijwerk naar Berlijn en het proces van het creëren van "mooie misverstanden".
Ik was eerst geïnteresseerd in de oorsprong van Asako's praktijk.
"Ik kom oorspronkelijk uit Tokio, Japan. Ik heb gestudeerd aan de Tokyo National University of the Arts, aan de doctoraalopleiding, en na mijn afstuderen heb ik [aan de universiteit] gewerkt als assistent en daarna als docent. In totaal was ik 14 jaar op de universiteit - van student tot docent... Ik wilde een reden vinden om [daar] te stoppen met werken, want mijn droom was niet om docent te worden."
"Toen kreeg ik gelukkig een uitnodiging van de Bethanien Künstlerhauswat een soort pioniersprogramma voor kunstenaars is. Dus daarom kwam ik naar Duitsland... Het programma was maar voor een jaar, maar ik wilde na de solotentoonstelling wat reactie op mijn kunst krijgen, dus besloot ik hier langer te blijven."
In het raster - ramen op de vloer. 2014. Hout, textiel. B351 × D234 x H94 cm. Foto door Rebecca Wilton.
Dat was tien jaar geleden en nu zijn we hier. Ik was nieuwsgierig naar hoe Asako's praktijk zich in al die jaren heeft ontwikkeld.
"Toen ik nog studeerde maakte ik sieraden. Maar toen twijfelde ik waarom ik het object op een lichaam moest zetten. Dus toen dacht ik buiten het object en mijn interesse werd steeds groter en ik dacht meer na over ruimte. Ik wilde nadenken over hoe ruimte bestaat - dus veranderde ik van klas. Maar niet [naar] de cursus architectuur of beeldhouwen - naar de cursus houtbewerken. Dat was heel bijzonder. Ik leerde traditionele, Japanse houtbewerkingstechnieken."
"Ik begon met hout te werken, maar niet geïnteresseerd in het maken van meubels die een functie hebben - ik dacht aan beeldhouwen, of iets anders behalve functionaliteit. Mijn klasgenoten maakten allemaal meubels. Ik maakte alleen sculpturen, met speciale houtverbindingen. technieken. Ik gebruik het nog steeds, maar ik heb er veel meer filosofieën [uit] gehaald dan technieken."
Van sieraden tot houtbewerking tot installatiewerk. Ik vroeg me af hoe Asako haar kunstwerken nu zou kunnen identificeren.
"Ik wil vrij zijn van het categoriseren van mijn werk, dus het is altijd tussen architectuur, beeldhouwkunst, ook ambacht en kunst en vele contexten... Ik wilde installatiewerk maken omdat ik vrij wilde zijn van de vitrines om het kunstwerk te laten zien... In de vitrines stoppen en er licht op zetten en plotseling zal het kunstwerk handelen als "kunstwerk". Ik zag tijdens het proces veel momenten van frisheid in het kunstwerk, dus ik wilde mijn kunstwerk direct laten zien hoe ik het tijdens het proces zag."
Jouw raam is mijn spiegel. 2019. Hout, Spiegel, Textiel, Messing. B540 × D40 x H160 cm. Foto met dank aan de kunstenaar.
Ik vroeg me af hoe Berlijn haar praktijk heeft beïnvloed.
"Nadat ik naar Berlijn kwam, begon ik fragmenten van meubels te citeren. Altijd met iets dat ontbreekt, of iets dat verloren is gegaan, dus als het publiek mijn kunstwerken ziet, lijken het meubels - maar het is iets anders; als een misverstand. Een prachtig misverstand... Elk werk is door mijzelf gemaakt. Ik gebruik nooit kant-en-klare meubels, omdat ik vanaf het begin, als ik het materiaal heb, verschillende richtingen van de functionaliteit wil kiezen."
"De fysieke processen en de verhouding tussen machinewerk en handwerk zijn verschillend tussen het houtbewerken dat je in Europa hebt geleerd en het houtbewerken dat je in Japan hebt geleerd. Als ik machines gebruik, kan ik de werken groter [maken]. Het handgereedschap is als een deel van mijn lichaam, dus als ik handgereedschap gebruik kan ik het werk door mijn ogen zien - en ik wilde een afstand maken tussen het materiaal en mijzelf. Dus maakt de machine de afstand en kan ik de dingen vanuit vogelperspectief zien. Door dit proces kan ik veel dingen leren."
Welke andere nieuwe processen heb je verkend? Ik heb het gevraagd.
"Zo heb ik afgelopen zomer deelgenomen aan een residency in Denemarken. Ik maakte een werk zonder houtbewerking. Ik probeerde een nieuw werk met tekeningen en videowerk en ook wat tekst...Ik probeerde de mensen te begrijpen die in dat gebied woonden. Mensen die in Scandinavische gebieden wonen, willen de zon pakken omdat de zomer zo kort is en ze een lange, donkere winter hebben. Dus ik probeerde het midzomerdaglicht te pakken."
"Er was een vierkant raam boven mijn hoofd en elke dag komt er zonlicht op mijn bureau. Dus maakte ik de regel dat als het zonlicht op het bureau komt, ik het teken, en als de wolken komen, slijp ik het potlood. Het is dus best een lange video... Ik heb geprobeerd om er een heel licht gevoel van te maken. De actie van de tekening in de video is het belangrijkste kunstwerk, en daarnaast maak ik misschien een kader voor dit [wijzend op schaduwschetsen die op de muur zijn geprikt]."
"Ik interviewde lokale mensen over veel dingen. Mensen legden me uit dat de blauwe kleur belangrijk voor ze is. Ik vroeg ze waarom, maar niemand wist het... Ik ging naar de bibliotheek en vond de geschiedenis van het verven in dit gebied. Het blauw waar ze naar verwijzen is indigoblauw, wat een belangrijke kleur is die mensen kunnen gebruiken om thuis textiel te verven."
"Ze legden uit dat indigo, dat uit de aarde komt, in combinatie met kalk uit de zeeschelpen voor hen, blauw kon fixeren aan de stof. Deze uitleg werd een prachtig gedicht dat een groter concept uitdrukt. Als de zee en de aarde samengaan, wordt het gelijk."
Asako begon toen te vertellen over de gevoelens achter haar recentere werken.
"Na mijn zwangerschap, na de pandemie, wilde ik mijn moederschap laten zien. Ik wilde de binnenkant van mij aan de buitenkant laten zien... Het is te veel persoonlijk werk voor mij, maar ik vond dat ik het moest maken."
Een twijg van vervlochten passages. 2021. Hout, glas, zilveren ketting, messing, leer, bronzen afgietsel van een takje dat voor me gevallen is. B470 × D/H variabele cm. Foto door Sanghyeok Lee.
Ik vroeg me af waarom ze vond dat het "te veel" persoonlijk werk voor haar was.
"Voor [de pandemie] probeerde ik mijn kunstwerken koud te maken - zonder temperatuur. Na de pandemie probeerde ik meer kunstwerken te maken die mijn persoonlijke dingen lieten zien. Ik vond dat ik mezelf moest laten zien zonder me te verstoppen... Toen ik eerder kunst maakte, probeerde ik sterker te zijn. Na de pandemie, na de zwangerschap, accepteerde ik alles meer zoals ik ben. Als vrouw, als moeder, als mens. [Nu is het vrijer geworden; ik kan werken als mezelf, zonder leugens."
Met dank aan Asako.
--
Woorden door Ewan Waddell.
Foto's door Ewan Waddell en met dank aan de kunstenaar.
