Wat zich de afgelopen zes weken in Iran heeft afgespeeld was zowel hartverscheurend als inspirerend om te zien, en daarom voelden we ons genoodzaakt om meer te weten te komen over de situatie en te helpen bij het uitzenden van de realiteit van de huidige opstand.
We kwamen in contact met een vrouw in Teheran die zo vriendelijk was om via Telegram een aantal spraaknotities met ons te delen waarin ze de sociaal-politieke context van deze feministische revolutie uitlegt, hoe het is om onder de dictatuur te leven en hoe ze door deze protesten navigeert met zulke zware internetbeperkingen. Hieronder delen we transcripties van enkele van deze gesproken aantekeningen. Haar identiteit is verborgen voor haar veiligheid.
"Ik ben een inwoner van Teheran. En zoveel als de angst me toelaat, probeer ik alles te doen wat ik kan om te helpen met deze protesten... We kunnen zeggen dat het begon met de dood van Mahsa Amini - of beter gezegd, moord. Ze werd gearresteerd door de Moraalpolitie en ze sloegen haar en ze raakte in coma en werd hersendood verklaard. Het maakte iedereen in Iran woedend. Misschien wel in de hele wereld. Mensen waren boos. Mensen waren woedend. Het ontketende een protest. Ik herinner me dat die avond mensen op straat voor het ziekenhuis stonden te protesteren en niet wisten of ze nog leefde of niet. Maar dat was het startpunt, en het groeit en beïnvloedt veel groepen mensen. Het was denk ik het kantelpunt van de ineenstorting van de samenleving in Iran - dat mensen het gevoel kregen van 'Oké, dit kan niet gebeuren... Hier moeten we staan'. Ik denk dat het niet eerlijk zou zijn om het iets anders te noemen dan een feministische revolutie."
"De Moraliteitspolitie zijn deze soldaten van de Islamitische republiek die door de hele stad rijden met deze busjes in populaire drukke plaatsen waar ze in principe mensen ontvoeren - in principe alleen vrouwen - op basis van hoe ze gekleed zijn. En persoonlijk denk ik dat het niet alleen om kleding gaat, want we hebben mensen die zich bescheiden kleedden gearresteerd zien worden door de zedelijkheidspolitie en mensen die "onthullende kleding" droegen en waar de zedelijkheidspolitie niets mee te maken had. Naar mijn mening gaat het dus meer om het creëren van een machtsdynamiek tussen het gezag van de Islamitische Republiek en het volk. Hun hele doel is om angst te zaaien in het dagelijks leven van vrouwen."
"Je zou het nu een genderapartheid kunnen noemen, omdat alles gescheiden is. Verschillende scholen, verschillende delen van de bus voor mannen, verschillende achterkanten van de metro, één voor mannen, één voor vrouwen. We kunnen niet naar stadions om voetbal of andere sporten te kijken. Ik kan niet reizen zonder de toestemming van mijn vader, of als ik getrouwd ben, de toestemming van mijn man. Een vrouw heeft altijd een mannelijk persoon die haar domineert of haar bezit. Het staat buiten kijf dat vrouwen hier onderdrukt worden."
"De grootste uitdaging is denk ik communiceren. Het is, denk ik, net zoals beschreven in dystopische romans. George Orwell's 1984 of zoiets. We kunnen ons eraan relateren. Telkens als je een voet buiten zet, zie je een IR-agent als politieagent, bewaker of zelfs gewoon kleur. Het internet wordt zwaar gefilterd en gecensureerd en alle Iraanse apps en websites worden gedwongen om de informatie van hun gebruikers te delen met de overheid. Als je je vrienden sms't en zegt dat we koffie gaan drinken, kun je verwachten dat de overheid weet waar je naartoe gaat. We weten dat we worden gevolgd bij elke stap die we zetten, dus de enige plek die voor ons overblijft is bijvoorbeeld Twitter of Telegram, en we moeten VPN's gebruiken om daar toegang toe te krijgen. En zelfs IR-agenten hebben malware vermomd als gratis VPN's die mensen gebruiken, maar ze geven de overheid eigenlijk toegang tot je gegevens.
"In de begindagen van de protesten zag ik een tweet die heel inspirerend voor me was en die zei 'Als ze het [internet] helemaal afsluiten, weet je wat je moet doen'. Mensen weten dat ze naar buiten moeten en moeten protesteren. Er is geen aangewezen plein, overal is het druk omdat iedereen protesteert... Ik zag een andere tweet die zei 'Waar je ook bent, kom gewoon naar voren. Kom een stap naar voren'. Ik vind dit allemaal zo inspirerend - we hebben niemand nodig om ons te vertellen waar we ons moeten verzamelen, waar we moeten protesteren, mensen gaan gewoon naar buiten. En in mijn ervaring, als ik naar deze protesten ben geweest, lijkt alles gewoon normaal, iedereen doet zijn werk. En dan opeens schreeuwt iemand een slogan of iets dergelijks en mensen sluiten zich aan, mensen staan klaar om zich aan te sluiten, zoals overal en altijd. Ik zag winkeliers uit hun winkels komen en zich aansluiten bij het protest. Dit is heel sterk. Het is heel inspirerend. Het geeft ons hoop."
"In de nacht gaan mensen de straat op en vechten. Oog in oog, met hun lichaam. Mensen gaan de daken op en scanderen leuzen als 'Dood aan de dictator'. [Mensen] hebben niet één grote poster nodig waarop staat dat we op deze datum naar dit plein moeten gaan om te protesteren, het is meer gedecentraliseerd. Het is divers en lokaal. En het leidt de bewakers en de politie af, en ik denk dat het effectiever is."
"Ik herinner me dat er bij het laatste grote protest in Iran een leider was die de mensen vertelde wat ze moesten doen en de regering arresteerde die man en hij heeft nu nog steeds huisarrest. En dus zagen mensen dat als een fout in de revolutie. Dat is de aanpak van de regering - ze arresteren de leider en verwachten dat het ophoudt. De politie is op zoek naar een gezicht en ik weet dat dit de aanpak is, want veel van mijn vrienden zijn gearresteerd en ondervraagd door deze politiediensten en de regering vraagt hen 'Wie is jullie leider?' en zij zeggen 'Niemand vertelt mij wat ik moet doen, ik besluit gewoon dat ik mijn rechten wil en dat ik daarvoor ga protesteren'."
"Precies op de dag dat de verplichte hijab als wet werd aangenomen [1983], protesteerden vrouwen ertegen. Maar er is niet zo lang geprotesteerd. Alle protesten sindsdien eindigden in een week of zelfs een paar dagen. Geen enkele duurde langer dan een maand. En nu is het, denk ik, zesenveertig dagen geleden."
"Veel mensen geloven dat de hijab de achilleshiel van de Islamitische Republiek is. De Berlijnse muur van Iran. En als we protesteren tegen de hijab dan protesteren we tegen een heleboel wetten die momenteel in Iran worden uitgevoerd. Er zijn gesprekken geweest over het idee dat als de regering morgen, hypothetisch gezien, zou aankondigen dat er geen moraalpolitie meer zou zijn en de hijab niet meer verplicht zou zijn en vrouwen zich zouden kunnen kleden zoals ze willen, zouden we dan tevreden zijn?... Hoe zit het dan met het feit dat meisjes op negenjarige leeftijd gedwongen worden te trouwen? Hoe zit het met de wet die mannen toestaat hun dochters te doden zonder dat daar ernstige gevolgen aan verbonden zijn? Ze hoeven alleen maar een jaar of twee de gevangenis in. De Islamitische Republiek staat dat toe."
"We zijn hier op straat aan het sterven. We staan tegenover gewapende politie, vechten met letterlijk ons leven, en dus zijn mensen beledigd als een verslaggever van de New York Times schrijft dat mensen protesteren tegen [Amerikaanse] sancties... We vragen Amerika niet om de sancties op te heffen. We vragen niemand iets. We zijn hier gewoon om de regering omver te werpen."
